Bası Yarası

Bası Yarası, basınç, dekübit yara, yatak yaraları veya basınç ülseri olarak bilinen, basınç ya da sürtünme nedeniyle ortaya çıkan, deride veya deri altında meydana gelen doku hasarıdır.

Bir epidermal bölgenin uzun süre boyunca veya aralıksız olarak basınca maruz kalması sonucunda oluşan yaralara bası yarası adı verilir. Bası yaraları halk içerisinde genellikle yatak yarası olarak bilinmektedir. Fakat bu hastalığında tıp dilindeki adlandırılması ise“dekübit ülseri“şeklindedir.

Genellikle yatağa veya tekerlekli sandalyeye bağımlı yaşayan hastalarda, oturma veya yatma pozisyonu devamlı olacağından vücut ağırlığının sürekli basınç uygulaması nedeniyle vücutta bulunan yumuşak dokulara baskı uygulanır. Vücutta bulunan kemikler ile yatak arasında basılı kalan yumuşak dokularda kan dolaşımı bozulmaya başlayarak bu dokularda hasarlar meydana gelir. Bu meydana gelen hasarlar belli bir seviyeye geldiği zaman yaralar ortaya çıkar. Veya cildin gergin kalarak sürtünmenin fazla olması da bası yarasına neden olmaktadır. Diğer nedenler ise vücut sıcaklığının yüksek olması ve cildin uzun süre ıslak kalması olabilir. Bazen 24 saat bile sabit pozisyonda kalan bir hastada bası yarası oluşabilir.

Bası yarası genellikle 20 gün içerisinde iyileşebilmektedir. Fakat dışarıdan yapılan baskının devam etmesi, doku ödemi oluşması gibi nedenlerle erken evrede olan bir bası yarasının iyileşmesi gecikebilmektedir.

Aslında bası yarası oluştuğunda deri üstünde görülen yara, deri altındakine göre çok daha basit görülmektedir. Yani deri altındaki hasar aslında çok daha fazladır. Genellikle doku hasarları deri altında başlar, çok daha sonrasında ise deri yüzeyinde görülmeye başlar.

Oturma sırasında: Oturma nedeniyle ortaya çıkan bası yaraları genellikle kuyruk sokumu, omuzdaki kürek kemiklerinde, kalça ve kaba etlerde, dirseklerde ve topukta ortaya çıkabilir.

Sırt üstü yatış pozisyonunda: Uzun süre sırt üstü yatma nedeniyle oluşan bası yaraları genellikle başın arka ense kısımlarında, omuzda ve kürek kemiklerinde, kalçada, kuyruk sokumunda, ayak parmaklarında, dirsek ve kaba etlerde ortaya çıkabilir.

Yüz üstü yatma sırasında: Yüz, omuz, leğen kemiklerinde, diz, bileklerin çıkıntılı olan kısımlarında bası yarası oluşabilir.