Derin Yaralar, deride ya da başka bir organda doku bütünlüğünün bozulmasına yara denir. Kazalar, dikkatsizlik sonucu çarpmalar, bıçaklanma, cam kesmesi gibi darbelere bağlı olarak yaraların derinliği değişir. Oluşabilecek açık bir derin yara durumunda hemen müdahale etmek önemlidir. Yaraların büyüklüğü, derinliği ve yeri, iyileşme zamanı için önemlidir. Yaralanan kişinin fiziksel pozisyonu, yaranın durumu ve yapılacak olan müdahale de yaranın çabuk iyileşmesi konusunda önemli faktörlerdir. Müdahale edilmeyen ya da bakımı yapılmayan derin yaralar ise kalıcı olarak istenmeyen izler oluşmasına veya ileri boyutta enfeksiyonlara sebep olabilirler.
Derin Yaralar İçin İlk Müdahale
İlk olarak, derin yaranın üzerinde bir veya döküntü varsa alınır ve temizlenir.
Üzerine az bir miktarda hidrojen peroksit dökülür. Derin yarayı temizlemek için gereken bu uygulama enfeksiyon kapmasını da önler. Hidrojen peroksit dökülen alanın fokurdaması geçinceye kadar beklenir ve tekrar az bir miktar daha uygulanır. Köpürme bitene kadar devam edilir.
Derin yara kuruduktan sonra yaranın üzerine antibiyotik merhem sürülür. Yarının içine mikrop girmemesi için önemlidir.
Yarayı kurutmak için üzerine bir bandaj konulur. Bandaj herhangi bir sebepten dolayı ıslanırsa kuru bir bandaj ile değiştirilir.
Birkaç gün günde iki kez bu işleme devam edilir. Sonrasında ara İyileşene kadar günde bire düşürülebilir.
Derin yara kapandıktan sonra günde iki kez yara izi azaltıcı jel ya da krem kullanılabilir. Bu kremler, yara izi de denilen skarların solmasına katkı sağlarlar.
Derin yara iyileşmesini hızlandırmak için Mümkün Mertebe hareketsiz tutulması önemlidir.
Derin Yaraların İyileşmesi
Derin yaraya erken müdahale ve bakımı yapıldıktan sonra, yara bölgesinde fibroblastlar çoğalır ve yerleşir. Esas görevleri kolajen sentezi yapmak olan fibroblastlar yerleştikten sonra yarada kolajen içeriği artar ve derin yarının direncini artırır. Eğer yapıldı ise dikişler, lokalizasyonlara göre 3-14 gün içinde alınır. Derin yaranın kolajen içeriği ve direnci ileri haftalar içerisinde artış gösterir. Kolajenin dönüşüm olayı süresiz devam eder.
Derin yaranın iyileşmesindeki bu ikinci safhaya, fibroblastik evre denir. Askorbik asit, kolajen oluşması için önemlidir. C vitamini eksikliğinde prolin, hidroksiproline dönüşmez. Bu sebeple kolajen sentezi duraksar. Askorbik asit eksikliğinde kolajen rezorbsiyonu hızla devam eder. Fakat sentezi duracağı için yara iyileşmesi de duraklar.
Derin yaraların iyileşmesindeki üçüncü evre en uzun evredir. Maturasyon ya da remodeling adı verilen bu evre, birkaç yıl devam edebilir. Derin yara görünümünde de bir düzelme meydana gelir.